ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΕΤΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΣΤΕΟΑΡΘΡΙΤΙΔΑ
H οστεοαρθρίτιδα αποτελεί την πιο συχνή εκφυλιστική πάθηση των αρθρώσεων και συγκεκριμένα του αρθρικού χόνδρου. Αν και θεωρείται πάθηση της τρίτης ηλικίας, οι αλλοιώσεις φαίνεται να ξεκινούν από πολύ νεότερες ηλικίες. Ήδη μετά τα 40 έτη φαίνεται ότι στον περισσότερο πληθυσμό έχουν ήδη εμφανιστεί αλλοιώσεις στον χόνδρο των αρθρώσεων χωρίς ωστόσο να έχουν παρουσιαστεί συμπτώματα. Παρατηρείται με την ίδια περίπου συχνότητα σε όλα τα μέρη της γης ανεξαρτήτως φύλου και φυλής και αποτελεί ένα σημαντικό πρόβλημα υγείας το οποίο υποβαθμίζει σημαντικά την ποιότητα ζωής. Επηρεάζονται όλες οι αρθρώσεις του σώματος, συχνότερα όμως το γόνατο, το ισχίο, η οσφυϊκή μοίρα, ο αυχένας, τα δάκτυλα των χεριών και το μεγάλο δάκτυλο του ποδιού. H διάγνωση τίθεται με την κλινική εικόνα και μια απλή ακτινογραφία που τις περισσότερες φορές επιβεβαιώνει τα συμπτώματα. Ο αρθρικός χόνδρος, από τον οποίο ξεκινά η όλη δυσλειτουργία, είναι ένας ανθεκτικός, λείος και ελαστικός ιστός που καλύπτει τα οστά στα σημεία των αρθρώσεων, διαμορφώνοντας έτσι τις αρθρικές επιφάνειες και επιτρέποντας τη ομαλή κίνηση μεταξύ των οστών. Στην οστεοαρθρίτιδα ο αρθρικός χόνδρος αφυδατώνεται και καταστρέφεται σταδιακά με αποτέλεσμα οι αρθρικές επιφάνειες να χάνουν το φυσιολογικό τους σχήμα, να πλησιάζει η μία την άλλη και τα οστά να τρίβονται μεταξύ τους. Εμφανίζοναι έτσι σταδιακά τα χαρακτηριστικά συμπτώματα της οστεοαρθρίτιδας, όπως περιορισμός των κινήσεων και πόνος. Η άρθρωση διογκώνεται και στα τελικά στάδια παραμορφώνεται και γίνεται μη λειτουργική. Συχνά το οστό αντιδρά παράγοντας οστικές προεξοχές που ονομάζονται οστεόφυτα (άλατα) και τα οποία περιορίζουν ακόμη περισσότερο την κίνηση και διογκώνουν την άρθρωση. Το αίτιο που προκαλεί την οστεοαρθρίτιδα είναι άγνωστο. Έρευνες ωστόσο έχουν δείξει ότι υπάρχουν κάποιοι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο να εμφανίσει μια άρθρωση οστεοαρθρίτιδα. Οι παράγοντες αυτοί είναι η κληρονομικότητα (μειονεκτικότητα του αρθρικού χόνδρου π.χ), η κακή κατασκευή των αρθρώσεων, η παχυσαρκία, ένας προηγούμενος τραυματισμός της άρθρωσης, η επανειλημμένη καταπόνηση της άρθρωσης, η μυϊκή αδυναμία και βεβαίως η ηλικία. Σημαντικό ρόλο παίζει η πρόληψη της οστεοαρθρίτιδας. Ο έλεγχος του βάρους, η διατήρηση της κινητικότητας με συστηματική και κατάλληλη άσκηση καθώς και η αποφυγή δραστηριοτήτων και κακών συνηθειών που επιβαρύνουν τις αρθρώσεις είναι σημαντικοί παράγοντες πρόληψης τα οποία πρέπει να ληφθούν εγκαίρως υπ’ όψιν, ακόμα και από την παιδική ηλικία. Πρέπει να τονίσουμε εδώ ότι όλες οι αρθρώσεις έχουν μια φυσιολογική διάρκεια ζωής και ο χρόνος αναμφίβολα θα τις φθείρει. Το πότε θα γίνει αυτό θα εξαρτηθεί μέχρι ενός σημείου και από τον τρόπο που το άτομο τις χρησιμοποιεί. Μια άρθρωση, όσο φυσιολογική και αν είναι όταν υπερφορτίζεται δεν μπορεί παρά να εκφυλιστεί σταδιακά. Αντίθετα, μια μειονεκτική από την φύση της άρθρωση μπορεί να καταστραφεί ενώ δέχεται φυσιολογικές φορτίσεις. Σημαντικό επίσης, είναι να τονιστεί ότι η παχυσαρκία παίζει πολύ σπουδαίο ρόλο τόσο στην πρόληψη όσο και στην αποκατάσταση της οστεοαρθρίτιδας. Οι περισσότεροι άνθρωποι ανησυχούν όταν σηκώνουν βαριά αντικείμενα, πολύ λίγοι όμως είναι αυτοί που αντιλαμβάνονται τη διαρκή επιβάρυνση των αρθρώσεων τους από την καθημερινή μεταφορά του σωματικού τους βάρους. Η μείωση του σωματικού βάρους είναι ικανή από μόνη της να ανασχέσει την πορεία της πάθησης, έτσι ώστε αυτή να μην καταλήξει αναγκαστικά σε χειρουργική αποκατάσταση. Αυτό μπορεί να συμβεί ειδικά σε αρθρώσεις που δέχονται όλο το βάρος του σώματος, όπως είναι το γόνατο, το ισχίο και η σπονδυλική στήλη. Σε ότι αφορά τη διατροφή, δεν υπάρχει ειδική δίαιτα για άτομα με οστεοαρθρίτιδα, ένας διαιτολόγος ωστόσο μπορεί να βοηθήσει στην απώλεια βάρους και επομένως στη μείωση της καταπόνησης των επιβαρημένων αρθρώσεων. Από τη στιγμή που θα διαγνωστεί η πάθηση η αντιμετώπισή της μπορεί να είναι συντηρητική ή χειρουργική. Η συντηρητική αποκατάσταση διακρίνεται σε φαρμακευτική αγωγή και φυσικοθεραπεία. Πρέπει να τονίσουμε ωστόσο ότι οι ανατομικές βλάβες δεν αποκαθίστανται και η θεραπεία κυρίως σκοπεύει στην ανακούφιση των συμπτωμάτων (του πόνου και της δυσκαμψίας) και στην παρεμπόδιση της περαιτέρω φθοράς της άρθρωσης. Τα φάρμακα που χορηγούνται από τον ορθοπαιδικό ή τον ρευματολόγο ιατρό είναι κυρίως αντιφλεγμονώδη, παυσίπονα και φάρμακα που βοηθούν στην ανάπλαση του χόνδρου ενώ η ενδαρθρική έγχυση κορτιζόνης θα πρέπει να αποφεύγεται. Ανεξάρτητα από αυτό, είναι σημαντικό ο ασθενής να μπει σε ένα πρόγραμμα φυσικοθεραπείας με στόχο την τακτική άσκηση και την εκπαίδευσή του πάνω στη συγκεκριμένη πάθηση. Ο φυσικοθεραπευτής θα πρέπει να εκτιμήσει την ηλικία του ασθενή, το επάγγελμά του, τις καθημερινές ασχολίες του, τον βαθμό των συμπτωμάτων του και βάσει αυτού να υποδείξει τρόπους στον ασθενή να διαχειριστεί την κατάστασή του. Ενδεχομένως ο ασθενής θα χρειαστεί να τροποποιήσει και να προσαρμόσει την εργασία του ανάλογα με τα συμπτώματά του, ή να χρησιμοποιήσει κάποια βοηθήματα, όπως π.χ. νάρθηκα, μπαστούνι ή περιπατητικό βοήθημα. Θα αναλυθεί η στάση του σώματος, η λανθασμένη χρήση των αρθρώσεων και ο ασθενής θα μάθει να κινεί το σώμα του με τη λιγότερο δυνατή επιβάρυνση. Στη συνέχεια θα πρέπει να ξεκινήσει ένα πρόγραμμα άσκησης προσαρμοσμένο πάνω στις ανάγκες του ίδιου του ασθενή. Τις ασκήσεις αυτές, αφού τις κατανοήσει, θα τις εκτελεί μόνος του σε τακτά χρονικά διαστήματα. Η άσκηση αποσκοπεί στην αύξηση της ελαστικότητας των αρθρώσεων και τη διατήρηση της κινητικότητάς τους, έτσι ώστε να μην υπάρχει λειτουργικός περιορισμός, καθώς και στη μυϊκή ενδυνάμωση της περιοχής για να στηρίζεται και να προστατεύεται η άρθρωση από περαιτέρω φθορά.Η άσκηση μέσα σε νερό και ιδιαίτερα σε θερμό νερό (33-37 0C) είναι ιδανική για τους ασθενείς αυτούς. Δεν καταπονεί τις αρθρώσεις, ενώ παράλληλα βοηθάει στη χαλάρωση του ασθενή, την ενδυνάμωση των μυών και τη μείωση του πόνου. Προτείνεται ακόμη μετρίου βαθμού αερόβια άσκηση, ενώ εναλλακτικές μορφές άσκησης όπως είναι η Yoga ή το tai tsi είναι πιθανό να βοηθήσουν κάποιους ασθενείς. Είναι αυτονόητο ότι οποιαδήποτε προσέγγιση χρησιμοποιηθεί για την αποκατάσταση της οστεοαρθρίτιδας, θα πρέπει να εφαρμόζεται από εξειδικευμένους θεραπευτές και μετά από την έγκριση του θεράποντος ιατρού. Τέλος, ασθενείς των οποίων τα συμπτώματα δεν ελέγχονται με φαρμακευτική και φυσικοθεραπευτική αγωγή και παρουσιάζουν έντονο πόνο και σοβαρή λειτουργική ανικανότητα είναι υποψήφιοι για χειρουργική ορθοπαιδική παρέμβαση. Η αντικατάσταση της άρθρωσης από μεταλλική πρόθεση, κυρίως στο ισχίο και στο γόνατο είναι η επέμβαση η οποία συνιστάται στις περιπτώσεις αυτές.Τα τελευταία χρόνια παρόμοιες επεμβάσεις εφαρμόζονται και στον ώμο με μεγάλη επιτυχία, χάρη σε νέες χειρουργικές τεχνικές και βελτιωμένα υλικά, από εξειδικευμένους χειρουργούς.
0 Comments
|
AuthorΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΣΙΟΥΤΗΣ ArchivesCategories
All
|